Projekt domu jednorodzinnego dla terenów wiejskich i podmiejskich województwa śląskiego

I nagroda w konkursie Stowarzyszenia Architektów Polskich Oddział Katowice oraz Narodowego Instytutu Dziedzictwa „Twój dom – dialog z tradycją”

zespół autorski Adam Stafiniak, Tomasz Węgrzyn, Weronika Bednarska, Kamila Korgol, Jacek Młynarczyk

Główną ideą projektu domu jednorodzinnego jest nawiązanie do tradycji budownictwa na terenach województwa śląskiego, jaką są zabudowania zagrodowe. Pierwotnie zagrody wykształciły się jako odpowiedź na różne zapotrzebowania gospodarstw rolnych. Budynki mieszkalne, inwentarskie czy też stodoły lokowane były na jednej parceli w różnej orientacji względem stron świata, drogi oraz względem siebie. Z biegiem czasu zagrody były powiększane i na terenie województwa śląskiego można było zauważyć tendencję do rozbudowywania zabudowań zagrodowych wokół podwórka jednak przy ograniczeniach działki. Jednak ze względu na podział budynków na różne funkcje i możliwość dowolnej ich lokalizacji względem siebie umożliwiały zabudowa niemalże każdej parceli. Autorzy pracy podążając za wernakularnym rozwiązaniem problemu lokalizacji budynków na ograniczonej działce postanowili podzielić funkcję domu na 3 strefy (dzienną, nocną i gospodarczą) które zlokalizowano w niezależnych bryłach. Część mieszkalna zabudowy składa się z dwóch brył o rzucie prostokąta o tej samej długości dłuższego boku. Wraz z bryłą garażu stanowią one trzy wolne moduły. Oznacza to, że możliwa jest zmiana ich położenia względem siebie dzięki czemu można uzyskać układ najkorzystniej dopasowany do wybranej działki jak i kierunków świata i strony z której następuje zjazd na działkę. Zmiany lokalizacji brył względem siebie umożliwiają sytuowanie Domu na rożnej wielkości działkach z różną lokalizacją wjazdów i różnym usytuowaniem stron świata. Forma budynków otaczających podwórze nawiązuje do architektury środkowej części województwa śląskiego. W powiatach, w których przewidziana jest lokalizacja projektowanego obiektu, znaleźć można wiele przykładów murowanych z cegły, nieotynkowanych budynków na rzucie prostokąta. Ten rodzaj budownictwa wyróżnia się na tle innych powiatów województwa śląskiego, gdyż przeważająca część domów śląskich to domy o konstrukcji drewnianej. Elementem projektu nawiązującym funkcjonalnie do tradycji budowlanej tego obszaru jest również tzw. lauba. Pierwotnie była to specyficzna odmiana dostawionego do bryły budynku ganku o konstrukcji drewnianej. Dla mieszkańców nie była ona jedynie przechodnią strefą przed wejściem do domu, ale również spędzali oni tam chętnie czas wolny. Projektowana lauba spełniająca tą funkcję formie nowoczesnej formie szanuje tradycje budownictwa obszaru centralnego Śląska. Zupełnie inny charakter pracy oraz możliwości pracy zdalnej w dzisiejszych czasach powodują, że znacznie więcej czasu chcemy spędzać w domach. Nie tylko śpimy w nich i jemy, ale również zapraszamy znajomych i aktywnie spędzamy czas wolny. Przewodnią ideą projektu jest skupienie zabudowy mieszkalnej wokół centralnie położonego podwórza. Wnętrze zamknięte jest z trzech stron, a wydzielona w ten sposób przestrzeń daje poczucie prywatności i spokoju. Budynki osłaniają podwórko przed wiatrem i tworzą bezpieczne miejsce do zabawy dla dzieci. Przewidywana lokalizacja obiektu to powiaty bieruńsko-lędziński, gliwicki, lubliniecki, mikołowski, pszczyński, raciborski, rybnicki, tarnogórski oraz wodzisławski, znajdujące się w województwie śląskim.