Projekt Centrum Edukacji Przyrodniczej Dom Drzewa w starej wyłuszczarni szyszek w Wałkowej
inwestor: Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe Nadleśnictwo Milicz

zdjęcia: Karolina Borkusz UNFRAME www.unframe.pl

Rozwiązania architektoniczno – budowlane
Budynek dzieli się na 3. strefy funkcjonalno- przestrzenne:
A. Nawa główna - funkcja ekspozycyjna. Główną część przestrzeni nawy głównej zajmują elementy pierwotnej funkcji obiektu: piec, kominy, kosze na szyszki. Elementy te są wykorzystane i wyeksponowane w projektowanej przestrzeni z jak najwierniejszym zachowaniem pierwotnego, surowego charakteru obiektu. W strefie wejściowej do budynku mieści się foyer z recepcją. Dodatkowo w nawie głównej znajduje się część biurowa i socjalna oraz pomieszczenia techniczne na strychu.
B. Skrzydło zachodnie - funkcja edukacyjna. Pomieszczenia zlokalizowane w skrzydle zachodnim przeznaczone są na realizację celów edukacyjnych. W sali na parterze mogą odbywać się zajęcia edukacyjne w formie projekcji filmów, gier, zabaw, wystaw oraz konferencji. Natomiast w “laboratorium przyrody” na 1. piętrze - zajęcia laboratoryjne pod opieką edukatora.
C. Skrzydło wschodnie - funkcje społeczne dla okolicznych mieszkańców i funkcje dodatkowe. W skrzydle wschodnim zlokalizowano bufet i świetlicę oraz toalety i szatnie.
Założenia do projektu
Głównym zamierzeniem jest zachowanie zabytkowego charakteru zarówno budynku, jak i samego procesu technologicznego wyłuszczania szyszek. Mimo, że ten proces nie może się w pełni odbywać (ze względów bezpieczeństwa nie można palić w piecu), to w ramach panujących warunków termicznych (temp. pokojowa) zaprojektowano elementy ekspozycji “żywej”, zmieniającej się w czasie.

A. Elementami ekspozycji procesu wyłuszczania są:
- podświetlone wnętrze pieca (z możliwością wejścia do jego wnętrza przez stylizowane żeliwne drzwi),
- obejście pieca (wzdłuż którego wyeksponowane są stare fotografie obiektu i okolic, a na szklanym suficie ponad głowami zwiedzających gromadzą się nasiona),
- wierna rekonstrukcja 3. koszy z szufladami i sitami na nasiona,
- posadzka z mapą lasów Nadleśnictwa Milicz z zaznaczeniem na niej drzew matecznych, pomników przyrody,
- 8. sekcji - boksów, w których co roku, począwszy od rozpoczęcia funkcjonowania obiektu, wieszane są świeże szyszki; każda z nich opatrzona jest etykietą z nazwą drzewa matecznego, datą zerwania; w temperaturze pokojowej szyszki naturalnie
- schematy ilustrujące ideę i proces wyłuszczania szyszek oraz znaczenie tego procesu dla leśnictwa,
- monitory dotykowe z aplikacjami pozwalającymi na przeglądanie zdjęć archiwalnych, reportaży z wydarzeń, galerii zdjęć, filmów, dotyczących bezpośrednio drzew i procesu pozyskiwania i wyłuszczania szyszek.

B. Cele edukacyjne w zakresie edukacji przyrodniczej mogą być realizowane w formie zajęć warsztatowych. Przeznaczone są na to dwa pomieszczenia:
1. sala warsztatowa na parterze, w której zajęcia dla dzieci i młodzieży mogą być prowadzone przez opiekuna grupy uczestników (nie wymagają specjalistycznej wiedzy z zakresu leśnictwa). Są to następujące formy zajęć:
- “małe kino 3D” - projekcje filmów przyrodniczych z wykorzystaniem dwóch rzutników (przed widzami na dużym ekranie główny obraz, a za plecami zsynchronizowane “efekty” np. przebiegający nagle jeleń),
- kolorowa podłoga - gra z wykorzystaniem wyjmowanych klepek - puzzli z parkietu (puzzle wykonane z różnych gatunków drewna, dodatkowa informacja z opisem z jakiego drzewa pochodzi i jakie organizmy można spotkać obok nich),
- odgrywanie scenek, teatrzyk z użyciem masek,
- wystawy czasowe,
- konferencje.
2. sala warsztatowa “laboratorium przyrody” na 1. piętrze, w której zajęcia prowadzone są przez edukatora leśnego.
Sala wyposażona jest w stoły - skrzynie ze zbiorami darów lasu, blat do pracy z mikroskopem, szafki na pomoce edukacyjne, tablicę multimedialną.

Dodatkowo zaprojektowano elementy edukacyjne wkomponowane w przestrzeń całego budynku, okładziny ścian na klatce schodowej i w świetlicy mają kształt budek lęgowych, same budki zaprojektowano jako dekorację świetlicy. W toaletach zaprojektowano tabliczki z informacjami i ciekawostkami związanymi ze zużyciem wody, na klatce schodowej na ściany przeniesiono w skali poziomy warstw glebowych i przekroje drzew z różnymi systemami korzeniowymi.
Poza realizacją celów edukacyjnych we wnętrzu, budynek ma pełnić rolę bazy wypadowej “w teren”.

Przestrzeniami otwartymi na co dzień dla okolicznych mieszkańców są bufet i świetlica - realizacja celów społecznych i edukacyjnych - miejsca spotkań i “konfrontacji” okolicznych mieszkańców ze zwiedzającymi. Świetlica to miejsce zabaw dla dzieci, stanowiska komputerowe z dostępem do internetu, natomiast w bufecie - otwartej kuchni, mogą odbywać się warsztaty kulinarne z kuchni regionalnej i lokalnej, przygotowywanie poczęstunku z darów lasu.